İklim değişikliği endişeleri, ‘Flygskam’ isimli yeni bir hareketin doğmasına da vesile oldu. Avrupa’da popülaritesi günden güne artan bu hareketi sizler için araştırdık.
İsveççe’de ‘uçuş’ anlamına gelen ‘flyg’ ve ‘utanç’ anlamına gelen ‘skam’ kelimelerinin birleşiminde oluşan ‘Flygskam’, kısaca uçakla seyahat etmenin çevresel etkilerinin fakına varmak ve bu konuda suçluluk, utanç gibi duygular hissetmek şeklinde açıklanabilir. Birkaç yıl önce kendisini gösteren ve artık küresel bir hareket haline gelen Flygskam, insanları daha az uçmaya teşvik ediyor ve seyahat etmenin alternatif yolları hakkında farkındalık kazanmaları konusunda bilgilendiriyor. Her ne kadar bu hareketin, 1990 yılından bu yana hava trafiği yüzde 61 oranında artan ve diğer Avrupa ülkelerine kıyasla 7 kat daha fazla uçtuğu araştırmalarca kanıtlanan İsveç’de ortaya çıkmış olması biraz ironik görünse de İsveç’in başlangıç noktası için iyi bir yer olduğu düşünülüyor.
Birkaç kilit etken sayesinde Flygskam hareketi Avrupa’da popülarite kazanmaya devam ediyor. 2010 yılında Olimpiyat madalyası kazanan İsveçli biatloncu Björn Ferry, geçtiğimiz yıl Avrupa genelindeki tüm seyahatlerini artık uçakla yapmayacağını açıkladı. Bu açıklama, İskandinav ülkelerinde benzer düşüncede olan gezginleri harekete geçirdi. Hareketi tetikleyen bir diğer etken ise kuşkusuz 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg oldu. Dünya Ekonomik Forumu’nda hem de Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nde yaptığı çarpıcı konuşmalar ile iklim değişikliği ile ilgili mücadele konusunda siyaset ve ekonomi dünyasının önde gelen isimlerini hareket etmeye davet eden Greta Thungerg, dünya gündemine oturmayı başardı. Yaptığı forum ve zirve seyahatlerinin hepsinde uçak kullanmayı reddeden Greta, ulaşımını özel jetler ile sağlayan yaklaşık 1500 delegenin tezatı gibiydi.
‘Flygskam’ işe yarıyor mu?
Greta Thunberg’in etkisiyle küresel boyutta popülarite kazanan Flygskam hareketinin etki alanı her geçen gün genişliyor. Hareketin ivme kazanması nedeniyle son birkaç yılda demiryolu seyahatinde önemli bir artış görülüyor. Danimarka, Norveç ve İsveç’in çok uluslu havayolu şirketi SAS (Scandinavian Airlines) Ceo’su Rickard Gustafson vermiş olduğu bir demeçte, Flygskam hareketinin ikna edici olduğunu ve 2019’un ilk çeyreğinde İsveç hava trafiğinde yüzde 5’lik bir düşüş olduğunu söylüyor. Stockholm ve Göteborg da dahil olmak üzere 10 İsveç havalimanı işleten Swedavia AB ise arka arkaya yedi ay boyunca yıllık yolcu sayısında düşüş yaşadığını ve 2018 yılında son on yılın en zayıf büyümesiyle karşılaştıklarını belirtiyor.
Influencer etkisi büyük
Hareketin merkezinde takipçlerine ‘sürdürülebilirlik’ ve ‘bilinçli seyahat’ hakkında mesajlar veren çok takipçili Instagram Influencer’ları yer alıyor. Influencer destekli seyahat trendlerinin tüketiciler arasında çok fazla etkisi olduğuna dair birçok kanıt var. İngiltere merkezli tatil sigortası şirketi Schofields tarafından 18-33 yaş arasındaki yaklaşık 1.000 gezgin üzerinde yapılan bir araştırma, yer seçimi yaparken ilk kriterin ‘Instagrammability’ yani ‘Instagramda paylaşılabilirlik’ olduğunu söylüyor. Katılımcıların yüzde 40’ından fazlası, tatilinin sosyal platformlarda nasıl görüneceği konusunda endişe yaşıyor.
Flygskam’ın yükselişi, Instagram’ı ele geçiren #windowseat (uçak penceresinden fotoğraf paylaşma) etiketine karşı ‘#tågskryt’ (tren penceresinden fotoğraf paylaşma)isimli yeni bir konseptin doğmasına da vesile oldu. Bu akım kısaca insanların sosyal medyada #tågskryt hashtag’ini kullanarak çevrimiçi demiryolu yolculuklarından fotoğraflar yayınlaması ve birbirlerini uçak yerine trenle seyahat etmeye teşvik etmesi şeklinde tanımlanabiliyor.
yazı Ezgi Şuekinci
Comments